20 Ağustos 2012 - Hürriyet Gazetesi
Burun kırıklarında en çok dikkat edilmesi gereken nokta, kırığın erken dönemde yerine oturtulmasıdır. Kırığın üzerinden 1 gün geçtikten sonra, birbirinden ayrılmış kemikleri yerlerine oturtmak zorlaşır.
Burun kırığına yapılacak tıbbi müdahaleyi, alınan darbenin şiddeti belirler. Hafif travmalarda sadece çatlaklar oluşurken, şiddetli travmalarda parçalı kırıklar olabilir. Burun kırıklarının iyi tamir edilmesi gerekir. İyi oturtulmamış bir kırık ileride nefes alma sorunlarına, şekil bozukluklarına yol açabilir.
Burun kırıklarında en önemli unsur, kırığın erken dönemde yerine oturtulmasıdır. Erken dönemde kırığı yerine oturtmak daha kolaydır ve lokal anestezi ile yapılabilir.
Burada kemiklerin stabilize edilerek yerinden oynamasının önlenmesi gerekir. Ancak kırık daha ciddi boyuttaysa, tamponla içeriden burun kemikleri ile burnun çatısını da sabitlemek gerekebilir.
Erken dönemde burun kırığı düzeltildiyse, uygulanan alçı 5-7 gün tutulur ve kemiklerin kaynaması sağlanmış olur.
İnsanlar sık sık burunlarına darbe geldiğinde “Burnum kırıldı mı?” diye sorarlar. Aslında burnun kırık olup olmadığını darbeyi alan kişi rahatlıkla anlayabilir. Darbe sonucunda çok yüksek oranda kanama görülmesi ve şekil bozukluğu oluşması, kırığın en önemli belirtileridir. Kırılma sonucunda morarma ve kızarıklıklar bir gün sonra da ortaya çıkabilir. Bu nedenle morluk ve kızarıklık oluşmasını beklemeden hekime başvurmak önemlidir.
Burun kırıkları çocuklarda yetişkinlerdekinden farklı olarak sessiz ve sinsi bir şekilde görülür.
Burun kemiği ne kadar dayanıklı olursa olsun, kırıklar sonucunda kanama nedeniyle tıkanıklıklar oluşur. Eğer kişi yüzüne ya da diğer bölümlere ciddi darbe almamışsa, sadece burun kırığı varsa, erken dönemde ameliyat gerekmez. Ama parçalı kırıklar varsa, erken dönemde genel anestezi altında ameliyata ihtiyaç duyulabilir.
Erken dönemden kastımız en geç 24-48 saat arasıdır. Çünkü kırığın üzerinden 24 saat geçtikten sonra, birbirinden ayrılmış kemikleri normalde bulunduğu yere oturtmak sıkıntı yaratır. Parçalı kemik kırıkları söz konusu olduğunda, kemiklerin kaynaması ve yaraların iyileşmesi için 3-6 ay arası zaman gerekir. Burada hem burnun fonksiyonunu tam anlamıyla yerine getirmesi, rahat nefes alınabilmesi hem de estetik olarak yeniden yapılandırılması gerekmektedir.
AMELİYATTAN SONRA BUNLARA DİKKAT EDİN
Burun kemikleri alçıya alındıktan sonra, yaklaşık bir hafta içinde normale döner. Eğer daha ciddi kırıklar söz konusuysa iyileşme süresi 10-12 gün arasında değişmektedir.
Burun kemiklerinin düzgün kaynaması, başka travmaları önlemek için bandaj uygulaması yapılması ve burnun stabil hale getirilmesi çok önemlidir. Burun bandaja alındıktan sonra günlük yaşamda dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Örneğin kişi yatarken başını normalde yattığı seviyeden daha yukarıda tutmak zorundadır, bunun için gerekirse 2-3 yastığı üst üste koyarak başını olabildiğince yukarıda tutmalıdır.
Çok sıcak ve çok soğuk ortamlardan uzak durmalı, alçının ıslatılmamasına özen gösterilmelidir. Banyo yaparken burun ıslatılmamalı, sadece vücut yıkanmalıdır. Alçının burunda 5-7 gün kalması gerekmektedir.
Burun hızlı iyileşen bir kemik olduğundan alçının daha uzun tutulmasına gerek yoktur. Ancak parçalı kırıkların oluştuğu durumlarda bu süre uzayabilir.